Căn cứ theo quy định của Bộ Luật tố tụng dân sự mới nhất 2015 và Luật Hôn nhân gia đình 2014, khi nào tòa án có thể bác đơn ly hôn và không cho phép thực hiện thủ tục ly hôn?
Không xem xét tới các trường hợp bị pháp luật cấm thực hiện yêu cầu ly hôn như trong luật quy định do đã quá rõ ràng. Chúng ta cùng tìm hiểu xem ngoài ra sẽ còn những trường hợp, lý do nào dẫn tới việc Tòa án không cho phép và bác đơn ly hôn.
Theo quy định tại Điều 55 và 56 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
Điều 55. Thuận tình ly hôn
Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thực sự tự nguyên ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tóa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận những không bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn.
Điều 56. Ly hôn theo yêu cầu của một bên
- Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
- Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn
- Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.
Xét về tình trạng hôn nhân trầm trọng, theo Điều 8 Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP hướng đãn một số nội dung Luật hôn nhân và gia đình (tuy nghị quyết này đã hết hiệu lực thi hành những vẫn được sử dụng với tính chất định hướng trong thực tiễn xét xử). Theo đó, dựa trên hướng dẫn của nghị quyết này cùng với những chứng cứ mà các bên cung cấp, Hội đồng xét xử sẽ phải nhận định và đánh giá mức độ trầm trọng của hôn nhân làm cơ sở xin ly hôn theo yêu cầu của các bên.
Tình trạng vợ chồng trầm trọng khi:
- Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận của người đó, bỏ mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan tổ chức nhắc nhở, hòa giải nhiều lần.
- Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đáp, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc con quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhỏ, hòa giải nhiều lần.
- Vợ chồng không chung thủy với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức nhắc nhở, khuyên bản những vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình.
Để có cơ sở nhận định đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được thì phải căn cứ vào tình trạng hiện tại của vợ chồng đã đến mức trầm trọng theo quy định trên chưa. Nếu thực tế cho thấy đã được nhắc nhở, hòa giải nhiều lần, nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình hoặc vẫn tiếp tục sống ly thân, bỏ mặc nhau hoặc vẫn tiếp tục có hành vi ngược đãi hành hạ, xúc phạm nhau, thì có căn cứ để nhận định rằng đời sống chung của vợ chồng không thể kéo dài được.
Mục đích hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo của vợ chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt.
Thông thường, Tòa án sẽ bác đơn ly hôn trong trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên. Khi nộp đơn ly hôn, đương sự cần phải chứng minh được một trong những căn cứ quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình khiến cho hôn nhân của đương sự trở nên trầm trọng. Sau đó, Tòa án sẽ tiến hành điều tra và hòa giải. Nếu hòa giải không thành, Tòa án cần xác định tình trạng của quan hệ hôn nhân, xem xét các căn cứ ly hôn để giải quyết. Việt giải quyết ly hôn cần phải chính xác, tránh những hậu quả nghiêm trọng về sau. Như vậy, nếu các định được hôn nhân lâm vào tình trạng nghiêm trọng, đời sống chung không được kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được thì Tòa án xử ly hôn. Tuy nhiên, nếu đương sự không chứng minh mình thuộc một số trường hợp quy định tại Điều 56 thì Tòa án sẽ bác bỏ đơn ly hôn.
