Khuyến mại dưới góc độ pháp lý
MỞ ĐẦU
Khuyến mại là một trong số các hình thức xúc tiến thương mại của thương nhân. Trong đó, ta có thể hiểu, xúc tiến thương mại là tất cả các biện pháp có tác động khuyến khích phát triển thương mại nhằm mục tiêu tìm kiếm, tác động đến phát triển, kích thích nhu cầu thương mại, thúc đẩy cơ hội kinh doanh và được thực hiện bởi nhiều chủ thể. Mặt khác khi nhìn từ góc độ kinh tế, có thể khẳng định xúc tiến thương mại không chỉ là hoạt động nhằm mục tiêu thúc đẩy phát triển thương mại của thương nhân mà còn bao gồm hoạt động thúc đẩy phát triển thương mại của Nhà nước và các tổ chức xúc tiến thương mại khác.
NỘI DUNG
1. Bản chất của khuyến mại
Dựa theo Điều 88 bộ Luật Thương Mại năm 2005, khuyến mại là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân nhằm xúc tiến việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ bằng cách dành cho khách hàng những lợi ích nhất định. Cách thức thực hiện xúc tiến thương mại, tạo ra những điều kiện thuận lợi để thúc đẩy mạnh mẽ việc bán hàng và cung ứng dịch vụ là dành cho khách hàng những lợi ích nhất định. Đây chính là dấu hiệu phân biệt hành vi khuyến mại với các hành vi xúc tiến thương mại khác. Cũng theo quy định của Điều 88, khuyến mại có các đặc điểm cơ bản sau:
– Chủ thể thực hiện hành vi khuyến mại là thương nhân. Để tăng cường cơ hội thương mại, thương nhân được phép tự mình tổ chức thực hiện việc khuyến mại, cũng có thể lựa chọn dịch vụ khuyến mại cho thương nhân khác để kinh doanh. Quan hệ dịch vụ này hình thành trên cơ sở hợp đồng dịch vụ khuyến mại giữa thương nhân có nhu cầu khuyến mại và thương nhân kinh doanh dịch vụ.
– Cách thức xúc tiến thương mại: Là dành cho khách hàng những lợi ích nhất định. Tuỳ thuộc vào mục tiêu của đợt khuyến mại, tuỳ thuộc vào trạng thái cạnh tranh, phản ứng của đối thủ cạnh trạnh, kinh phí, lợi ích mà thương nhân dành cho khách hàng có thể là quà tặng, hàng mẫu, giảm giá,… hoặc là các lợi ích phi vật chất khác. Người nhận được khuyến mại có thể là khách hàng hoặc các trung gian phân phối.
– Mục đích của khuyến mại là xúc tiến việc bán hàng và cung ứng dịch vụ. Để thực hiện mục đích này, các đợt khuyến mại có thể hướng tới mục tiêu lôi kéo hành vi mua sắm, sử dụng dịch vụ của khách hàng, giới thiệu một sản phẩm mới, kích thích trung gian phân phối chú ý hơn nữa đến hàng hoá của doanh nghiệp thông qua đó tăng thị phần của doanh nghiệp trên thị trường hàng hoá, dịch vụ.
2. Các hình thức khuyến mại
Dựa theo Nghị định của Chính phủ số 37/2006/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2006 quy định chi tiết Luật Thương Mại về hoạt động xúc tiến thương mại và Điều 92 Luật Thương mại năm 2005, thương nhân được thực hiện các hình thức khuyến mại sau:
– Hàng mẫu: Thương nhân đưa hàng mẫu, cung ứng dịch vụ mẫu là hàng hoá dịch vụ được kinh doanh hợp pháp mà thương nhân đang hoặc sẽ bán trên thị trường và phải chịu mọi trách nhiệm về chất lượng hàng mẫu, khách hàng không phải thực hiện bất kỳ nghĩa vụ thanh toán nào.
– Quà tặng: Thương nhân thực hiện chương trình khuyến mại bằng hình thức tặng hàng hoá cho khách hàng, cung ứng dịch vụ không thu tiền, không kèm theo việc mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ. Thương nhân phải chịu trách nhiệm về chất lượng và phải thông báo cho khách hàng đầy đủ thông tin liên quan đến việc sử dụng hàng hoá, dịch vụ đó.
– Giảm giá: Bán hàng, cung ứng dịch vụ với giá thấp hơn giá bán hàng, giá cung ứng dịch vụ trước đó, được áp dụng trong thời gian khuyến mại đã đăng ký hoặc thông báo. Mức giá hàng hoá, dịch vụ khuyến mại theo hình thức này phải được thực hiện theo quy định của Điều 9 Nghị định số 37/2006/NĐ-CP của Chính phủ.
– Bán hàng, cung ứng dịch vụ có kèm phiếu mua hàng, phiếu sử dụng dịch vụ: Theo các chương trình này, khách hàng có thể được hưởng lợi ích nhất định theo những phương thức khác nhau. Phiếu mua hàng thường có ý nghĩa giảm giá hoặc có mệnh giá nhất định để thanh toán cho những lần mua sau trong hệ thống bán hàng của thương nhân. Phiếu sử dụng dịch vụ có thể cho phép sử dụng dịch vụ miễn phí, theo Điều kiện do nhà cung ứng dịch vụ đưa ra. Giá trị tối đa cũng như nội dung của phiếu trong hình thức này phải được thực hiện theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 37/2006/NĐ-CP.
– Bán hàng, cung ứng dịch vụ có kèm phiếu dự thi cho khách hàng: Phiếu dự thi có thể mang lại giải thưởng theo thể lệ đã công bố cho khách hàng hoặc không mang lại lợi ích gì, phụ thuộc vào kết quả dự thi của họ. Thương nhân phải tổ chức, mở thưởng, thực hiện nội dung của chương trình thi và nội dung trên phiếu dự thi đúng quy định tại Điều 11 Nghị định số 37/2006/NĐ-CP của Chính phủ.
– Tổ chức các sự kiện để thu hút khách hàng: Các sự kiện có thể gắn liền hoặc tách rời với việc mua hàng hoá, sử dụng dịch vụ của khách hàng cụ thể như tại khoản 6, 7, 8 Điều 92, thương nhân có thể tổ chức cho khách hàng các chương trình mang tính may rủi và việc trúng thưởng dựa trên sự may mắn của người tham gia, tổ chức chương trình khách hàng thường xuyên, tổ chức cho khách hàng tham gia các chương trình văn hoá, văn nghệ và các sự kiện khác nhằm mục đích khuyến mại. Việc tổ chức các chương trình hoạt động này cũng phải đúng theo quy định tại Điều 12, 13 Nghị định số 37/2006/NĐ-CP của Chính phủ.
– Ngoài ra, pháp luật không cấm thương nhân sử dụng các hình thức khác để khuyến mại ví dụ như khuyến mại hàng hóa, dịch vụ thông qua internet và các phương tiện điện tử khác,… nhưng khi tiến hành phải được cơ quan quản lý nhà nước về thương mại chấp thuận.
Danh mục tài liệu tham khảo:
- Bộ luật Thương mại năm 2005
- Bộ luật Dân sự năm 2005
- Nghị định số 37/2006/NĐ-CP của Chính phủ ngày 04 tháng 4 năm 2006 quy định chi tiết Luật Thương Mại về hoạt động xúc tiến thương mại
- Giáo trình Luật thương mại 2
- Bộ bài tập Luật thương mại của Bộ môn Luật thương mại – ĐH Luật Hà Nội.
