Năm 2005, cô của tôi có vay tôi 70.000.000 đồng (lập biên bản có 02 người làm chứng). Đồng thời giao ước sẽ cho 2 con của tôi được toàn quyền sử dụng và định đoạt 100m2 đất (trong tổng số 200m2 đất đã được cấp Giấy chứng nhận QSD đất). Sau đó Bà cô tôi lại lập một bản di chúc để lại cho người cháu khác toàn bộ 200m2 đất nói trên. Xin hỏi biên bản của Bà cô để lại cho 2 con tôi có hiệu lực không? Số tiền 70.000.000 đồng vay của tôi phải giải quyết như thế nào khi cô tôi đã chết? Tôi xin chân thành cảm ơn.
Gửi bởi: Nguyễn Đình Nam
Trả lời có tính chất tham khảo
1. Biên bản của cô bạn về việc cho hai con bạn được toàn quyền sử dụng và định đoạt 100m2 đất?
Việc tặng cho quyền sử dụng đất giữa cô bạn và hai con của bạn có hiệu lực hay không thì phải xem giao dịch đó có đáp ứng được các điều kiện có hiệu lực theo quy định của Bộ luật Dân sự hay không.
Điều 122 Bộ luật Dân sự quy định về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự như sau:
1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người tham gia giao dịch có năng lực hành vi dân sự;
b) Mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội;
c) Người tham gia giao dịch hoàn toàn tự nguyện.
2. Hình thức giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch trong trường hợp pháp luật có quy định.
Mặc nhiên coi giao dịch về việc tặng cho tài sản giữa cô bạn và hai con của bạn là đáp ứng điều kiện về người tham gia giao dịch có năng lực hành vi dân sự và hoàn toàn tự nguyện; mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội. Nhưng vì đối tượng của giao dịch là quyền sử dụng đất nên ngoài những điều kiện nêu trên thì giao dịch đó còn phải đáp ứng điều kiện về hình thức của hợp đồng.
Theo quy định tại Điều 689 Bộ luật Dân sự thì: Việc chuyển quyền sử dụng đất được thực hiện thông qua hợp đồng. Hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản, có công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật.
Theo quy định trên thì:
(i) Việc lập “Biên bản” theo như bạn nói để giao ước sẽ cho hai con của bạn được toàn quyền sử dụng và định đoạt 100m2 đất là chưa đúng với tên gọi của văn bản.
(ii) Việc tặng cho trên chỉ được lập biên bản và có hai người làm chứng nhưng chưa có công chứng, chứng thực của cơ quan có thẩm quyền. Hình thức văn bản như vậy chưa đúng với quy định của pháp luật.
(iii) Hơn nữa, Khoản 4 Điều 146 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai quy định: “Hợp đồng chuyển đổi, chuyển nhượng, thuê, thuê lại quyền sử dụng đất; hợp đồng hoặc văn bản tặng cho quyền sử dụng đất; hợp đồng thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất”. Theo quy định này thì sau khi có văn bản tặng cho quyền sử dụng đất giữa cô bạn và hai con bạn thì hai con bạn phải làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất tại cơ quan có thẩm quyền và văn bản tặng cho đó mới có hiệu lực.
Từ những điểm trên thì có thể thấy văn bản tặng cho quyền sử dụng đất giữa cô bạn và hai con bạn chưa có hiệu lực theo quy định của pháp luật.
2. Về việc giải quyết số tiền 70.000.000 đồng mà bạn đã cho cô bạn vay
Sau khi cô bạn chết, việc trả số tiền mà bạn đã cho cô bạn vay sẽ được coi là nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Ðiều 637 Bộ luật Dân sự quy định về việc thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như sau:
– Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
– Trong trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế.
– Trong trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
– Trong trường hợp Nhà nước, cơ quan, tổ chức hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.
Vậy, bạn có quyền yêu cầu những người hưởng thừa kế hoặc người quản lý di sản của cô bạn trả lại số tiền mà bạn đã cho cô vay theo quy định nêu trên.
Các văn bản liên quan:
Nghị định 181/2004/NĐ-CP Về thi hành Luật Đất đai
Bộ luật 33/2005/QH11 Dân sự
Trả lời bởi: CTV3